Przedsiębiorcy nie odetchnęli – istotne zmiany VAT już od 1 stycznia 2013 r!
Zawiłości zmian VAT w 2013 roku wyjaśnia Marek Pyznarski, menedżer produktu Subiekt GT w InsERT S.A.
1. Geneza zmian i ich źródła
Proces legislacyjny dokonujący zmiany w funkcjonowaniu podatku od towarów i usług zmienia się bardzo dynamicznie. Rząd od pierwszych miesięcy 2011 zapowiadał liczne zmiany. Pierwotnie miały one wchodzić w życie od 1 stycznia 2013, następnie podzielono je na dwie transze, z których pierwsza z mniej fundamentalnymi zmianami miała zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2013, a druga od 1 lipca 2013. W toku prac sejmowych ten drugi termin zamieniono na 1 stycznia 2014, a ostatecznie Senat przegłosował przesunięcie terminu pierwszej transzy na 1 kwietnia 2013, stąd też nie będę się nimi zajmować w tym artykule.
Podatnicy jednak nie odetchnęli z ulgą - istotne zmiany wejdą w życie od 1 stycznia 2013. Po pierwsze, zmiany dotyczące fakturowania, "tylnymi drzwiami" zostaną wprowadzone poprzez nowelizację Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur [...], który obecnie (stan na 1 grudnia 2012) nadal jest w fazie uzgodnień projektu. Minister finansów nie miał wyjścia - dyrektywa 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 nakłada na państwa członkowskie obowiązek uchwalenia zmian nie później niż do końca 2012 r. i stosowanie ich od początku 2013 r. Po drugie, wejdzie w życie "Ustawa o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce", która uatrakcyjni stosowanie kasowej metody rozliczania VAT oraz ułatwi stosowanie tzw. "ulgi za złe długi". Ustawa przeszła już pełną drogę legislacyjną i 30 listopada została podpisana przez prezydenta.
2. Zmiany w danych na fakturach
Nie można powiedzieć, aby były to zmiany o charakterze rewolucyjnym, raczej jest to zbiór mniejszych zmian, których liczba jest jednak na tyle spora, że może skomplikować życie przedsiębiorcom.
Przede wszystkim do lamusa odchodzi data sprzedaży, a w jej miejsce zostaje wprowadzona data zakończenia dostawy lub wykonania usług, a dla faktur zaliczkowych - data otrzymania zapłaty. Zmianom ulegnie także zakres danych na korektach faktur i notach korygujących, pojawią się nowe - obowiązkowe klauzule dla metody kasowej, a także nowe zasady samofakturowania. Ponadto konieczne stanie się określanie rodzaju zastosowanej procedury marży, wykazywanie ceny jednostkowej netto lub brutto oraz kwot rabatu.
W naszych programach przygotowaliśmy specjalne, dedykowane na 2013 r. wydruki. Jest ich niemało, bo około 50.
3. Faktury uproszczone
Nowy rodzaj dokumentu może zawierać mniej danych niż na tradycyjnych fakturach – zarówno w zakresie danych nabywcy (wystarczy jego numer identyfikacji podatkowej), jak i danych o sprzedawanym asortymencie. Faktury uproszczone będą miały jednak kilka ograniczeń: limit kwoty całkowitej wartości dokumentu do 450 zł lub 100 euro, zastosowanie do dokumentowania wyłącznie sprzedaży krajowej oraz obowiązek wykazywania pełnych danych na wystawianych do nich korektach.
Mimo wszystko wydaje się, że ten rodzaj faktur znajdzie szerokie zastosowanie w punktach sprzedaży, gdzie jest wielu różnych i często zmieniających się nabywców - np. na stacjach benzynowych lub w hotelach.
W naszych programach takie zmiany nie mogły przejść bez echa. Naszym głównym celem było maksymalne uproszczenie wystawiania takich dokumentów, do czego przyczyni się m.in. automatyczny zapis danych kontrahenta określonego jedynie przez NIP lub PESEL do kartoteki wraz z zapisem dokumentu, oraz elastyczność obsługi - poprzez automatyczną konwersję faktury uproszczonej do zwykłej, jeśli nie będzie ona już spełniać kryteriów wersji uproszczonej, np. przy przekroczeniu progu kwotowego.
Obsługę faktur uproszczonych przygotowaliśmy jednolicie we wszystkich naszych programach do fakturowania: Subiekcie GT, Navireo, Subiekcie Sprint oraz mikroSubiekcie dla Windows. Do obsługi tych dokumentów zostaną także dostosowane programy księgowe, czyli Rachmistrz GT i Rewizor GT.
4. Pozostałe zmiany w fakturowaniu
Nowa wersja rozporządzenia wprowadza dodatkowo następujące zasady:
• zniesienie obowiązku wykazywania numeru rejestracyjnego pojazdu przy zakupie paliwa,
• możliwość wystawiania faktur przez podatników zwolnionych,
• możliwość wystawiania jednej faktury zbiorczej za cały miesiąc, o ile jest ona wystawiana nie później niż ostatniego dnia miesiąca,
5. Kreator zmian
Zdajemy sobie sprawę, że liczba zmian jest duża i większość z nich wymaga określenia pewnych danych przez użytkownika, dlatego przygotowaliśmy specjalny kreator zmian VAT na 2013 r. Pozwoli on wszystkim użytkownikom na łatwe i szybkie dostosowanie programu do nowych uwarunkowań prawnych. Ponadto kreator został zaopatrzony w dokładny opis w pomocy do programu, dzięki czemu nasi użytkownicy w ciągu kilku minut będą mieli program gotowy do pracy w 2013 r.
Wydanie nowych wersji programów InsERT planujemy na drugą połowę grudnia.
6. Metoda kasowa
Stosowanie metody kasowej nie jest pomysłem nowym. Jest ona możliwa dla podmiotów mających status małego podatnika, czyli takich, których całkowity obrót w roku podatkowym nie przekroczył 1,2 mln euro. Z szacunków Ministerstwa Finansów wynika, że ponad 95% podatników mogłoby ją stosować, jednak stosuje poniżej 1%. Dlaczego tak mało? Obecnie metoda ta, najprościej mówiąc, pozwala na odprowadzanie VAT-u należnego dopiero wtedy, gdy podatnik otrzymał zapłatę (lub część zapłaty) za sprzedaż, jednak nie później niż 90 dni od wystąpienia obowiązku podatkowego. Jednocześnie pozwalała na odliczenie VAT-u naliczonego po całkowitej zapłacie za zakupy. Nie była ona więc zbyt korzystna dla podatników. Stosowanie jej wiązało się także z dodatkowym wysiłkiem związanym z koniecznością monitorowania dat płatności zarówno otrzymywanych, jak i realizowanych.
Od stycznia 2013 r. znika obowiązek odprowadzania VAT-u należnego po 90 dniach mimo nieuzyskania zapłaty za sprzedane towary oraz pojawia się możliwość częściowego odliczania VAT-u naliczonego – w zapłaconej części.
Z przeprowadzonej przez nas ankiety wynika, że spora część podatników jest zainteresowana tym sposobem rozliczania podatku. Dlatego pracujemy już nad dostosowaniem naszych programów do korzystania z metody kasowej – dotyczy to linii InsERT GT oraz Navireo. Wprowadzamy w tym celu m.in. możliwość zapisów do rejestrów VAT na podstawie spłat rozrachunków oraz dostosowanie deklaracji VAT-7K. W ten sposób proces kontrolowania dat spłat należności oraz zobowiązań realizowanych czy to w formie przelewów bankowych, zapłat kartą, czy operacji kasowych będzie odbywał się automatycznie. Wydanie wersji obsługującej metodę kasową planujemy na pierwszą połowę stycznia 2013 r.
7. Napiętnowanie dłużników
O tym, że zatory płatnicze są zmorą przedsiębiorców, nie trzeba nikogo przekonywać. Wg danych Ministerstwa Gospodarki, w październiku 2011 r. tylko 11,4% przedsiębiorców nie deklarowało kłopotów z otrzymaniem zapłaty, zaś przeciętne opóźnienie w zapłacie wynosiło ponad 36 dni. Problem ten został zauważony przez rząd, który postanowił zrobić coś w kierunku poprawy tej sytuacji. Obecne regulacje prawne pozwalają wprawdzie na odzyskanie VAT-u należnego od niezapłaconych faktur (tzw. ulga za złe długi), jednak są one niewygodne dla wierzycieli. Przede wszystkim - prawo do korekty uzyskuje się po co najmniej 180-dniowej zwłoce w zapłacie. Ponadto obowiązkiem wierzyciela jest zawiadomienie dłużnika zarówno o samym zamiarze skorzystania z tego prawa, jak i o fakcie dokonania korekty.
Ustawa z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (wchodzi w życie 1 stycznia 2013 r.) wprowadza regulacje piętnujące niewywiązujących się ze zobowiązań podatników. Dotychczas obowiązujący półroczny okres „karencji”, został skrócony do 150 dni. Ponadto nie trzeba już zawiadamiać dłużnika, lecz złożyć wykazującą złe długi deklarację VAT-ZD w swoim urzędzie skarbowym.
Z kolei dłużnik, który nie ureguluje długu w ciągu 150 dni, będzie musiał sam (bez względu na to, czy wierzyciel skorzystał z ulgi, czy nie) oddać VAT naliczony, który wcześniej odliczył z nieopłaconej transakcji. Aby zmobilizować dłużników do takiego zwrotu, w przypadku niedokonania go zostanie na nich nałożona sankcja w wysokości 30% niesłusznie odliczonego podatku. Dłużnik będzie musiał także skorygować swoje koszty uzyskania przychodu w ciągu 30 dni od upływu terminu płatności.
To dopiero początek ofensywy rządowej przeciwko dłużnikom. Obecnie trwają prace nad nowelizacją ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Ustawa ta (będąca nadal w fazie projektu), która ma zacząć obowiązywać od 16 marca 2013 r., wprowadzi maksymalny dopuszczalny termin odroczenia płatności na 60 dni (z nielicznymi wyjątkami), zaś w przypadku większości organów publicznych – na 30 dni. Korzystniejsze dla wierzycieli mają być także zasady naliczania odsetek karnych. Dodatkowo ustawa wprowadzi nowy instrument, którego celem jest zwrot wierzycielowi kosztów poniesionych przy dochodzeniu długu. Wierzycielowi przysługiwać będzie – bez wezwania dłużnika - stała kwota rekompensaty w wysokości równoważnej 40 euro (wg średniego kursu NBP na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne).
Projektowane przepisy mają nie obejmować konsumentów (osób fizycznych). Będą natomiast dotyczyć przedsiębiorców z państw członkowskich UE. Czy przyczynią się do poprawy finansowej przedsiębiorców? W tej chwili trudno przewidzieć odpowiedź na to pytanie. Opisywane zmiany na pewno budzą dyskusje (m.in. w sprawie roszczeń spornych) oraz są swoistym testem psychologicznym badającym uczciwość, motywującym do terminowego regulowania zobowiązań w obawie przed karzącą ręką sprawiedliwości, która bardzo szybko może dotknąć nierzetelnych przedsiębiorców.
Materiał przygotowany na potrzeby publikacji prasowych.
Tekst można opublikować w całości lub wykorzystać jego fragmenty, w formie wypowiedzi Marka Pyznarskiego, menedżera produktu Subiekt GT w InsERT S.A., z podaniem pełnego imienia i nazwiska, pełnej nazwy stanowiska oraz firmy lub w formie opisu, jako źródło informacji podając InsERT S.A.
Kontakt dla mediów
Marek Szklarz
Specjalista ds. PR i marketingu
InsERT S.A.
tel. kom.: 517 974 210
tel.: 71 7876107
e-mail: marek.szklarz@insert.com.pl
